در بخش اول گفتگو با علی ابوطالبی محیط‌بان حاضر در تالاب میانکاله، موضوع احیای این تالاب برای میزبانی از پرندگان خسته از سفر به آن، مورد بررسی قرار گرفت. در ادامه آن گفتگو وی به موضوع آتش‌سوزی‌های سریالی و اتلاف پرندگان نیز اشاره کرد.
این محیطبان میانکاله با بیان اینکه برای مقابله با آتش‌سوزی باید در زمینه سارقان اموال مردم نیروی انتظامی و ارگان‌های زیربط وارد عمل شوند، گفت: عناصر بازگیر از مهم‌ترین عوامل هستند که می‌توان با همکاری بین بخشی و اراده‌ای و بیداری مردم دست این عناصر را کوتاه کرد.
وی افزود: گروه همیاران محیط زیست دوباره شکل گیرند و فعالانه عمل کنند و بسیج وارد عمل شود و همچنین کشت ماری جوانا را ممنوع کنند.
این محیطبان یادآور شد: میانکاله با حضور همیاران و تشکل های زیست محیطی و گردان آموزشی و حضور دامداران و بومیان که هر کدام از محل زندگی آنها اگر یک ایستگاه محیط زیست شود با اعتمادسازی می توان این مشکلات را رفع کرد و در نتیجه خود به خود افراد مزاحم دفع خواهند شد. با افراد منفعت طلب باید برخورد شود. کشت ماری جوانا را ممنوع شود چون تولید این گیاه هفت ماه به زمان نیاز دارد بنابراین باید کشت را برای این افراد ناامن کرد.
وی درباره جلوگیری از آتش‌سوزی، تصریح کرد: باید مردم آموزش دیده را وارد عرصه کرد. برای جلوگیری از آتش‌سوزی نیاز است تا با اعتمادسازی پیشگیری صورت گیرد و نیز تابلوهای آتش‌نشانی نصب شود. هر فردی که وارد میانکاله می‌شود باید پنج دقیقه آموزش ببیند و ارزش منطقه را بداند تا نوع رفتارش در میانکاله عوض شود. آتش روشن نکنند و با فلاسک وارد منطقه شوند و زباله را تحویل دهند که با این روش‌ها می‌توان هم آتش‌سوزی را کاهش داد و نیز منطقه را همیشه پاکیزه و سالم برای نسل‌های آینده نگهداری کرد.
ابوطالبی یادآور شد: در طی دو سال تلفات پرندگان که رخ داد خسارت سنگینی وارد شد و با توجه به آنکه سه ماهی به پذیرایی پرندگان در میانکاله مانده است. آذر ماه بیشترین حضور پرندگان را خواهیم داشت. در حال حاضر خوتکای سر سفید آماده و سپس پیش قراول و نیز خوتکای معمولی حضور پیدا خواهد کرد و فیلس وش و پس از آن به ترتیب اردک نوک پهن، اردک سر سبز، گیلار  خواهد آمد و نیز اردک سیاه کاکل، اردک چشم طلایی و بعد غازها خواهند آمد. این پرندگان با توجه به آنکه تغییری در زیستگاهشان ایجاد نشده بلکه خشکسالی بیشتر شده است، متاسفانه امسال نیز تلفاتی خواهیم داشت.  
اقدامات حفاظتی برای کاهش و جلوگیری از تلفات پرندگان
محیط‌بان میانکاله درباره اقدامات حفاظتی، گفت: مهمترین اقدامات حفاظتی این است که در مسیر نهرها خودپالایی با نی و لویی ایجاد شود که البته اقدامی دشوار است و همچنین باید لایروبی هایی رودخانه در سطح استان گلستان، مازندران و گیلان می‌تواند تاثیر مثبتی داشته باشد به این دلیل که میزان آلودگی ناشی از استفاده از کودهای شیمیایی و سموم ویا پساب فاضلاب صنعتی و شهری مستقیما بدون خودپالایی وارد تالاب شده که این نهر و لویی که در پنج الی 6 کیلومتری که احداث می‌شود می‌تواند سموم را جذب کند.
وی افزود: سیلاب‌های فصلی که رخ می‌دهد می‌تواند آلودگی‌های شهری و پساب آلاینده را وارد رودخانه و در نهایت به تالاب بریزد.
این فعال محیط زیست در زمینه اقدامات حفاظتی برای میانکاله، تصریح کرد: بهترین اقدام آن است که آب شیرین حق آب تالاب را به آن برگردانده شود.
وی مهمترین علت این تلفات پرندگان را کمبود بارش و نیز منشا آلودگی دانست و گفت: باید حق آبه آب شیرین که وارد تالاب می‌شود  
ابوطالبی افزود: در شهرستان حوزه استحفاضی بهشهر 17 نهر فصلی قرار دارد که آبش به تالاب باید وارد شود. به طور کلی در 70 هکتار ضلع جنوبی بیش از 32 نهر وجود دارد که این نهرها حوزه آبریز بالادست میانکاله از منطقه کوهستانی و جلگه‌ای وارد تالاب می‌ شوند که تمامی این نهرها از اسفندماه توسط کشاورزان شالیکار ویا صیفی‌کار ویا مالکان پرورش ماهی با ایجاد سدهای خاکی مسدود می‌شود و این حق آبه‌ای که در گذشته حق تالاب میانکاله بود را استهسال و برداشت می‌کنند.
وی یادآور شد: در گذشته آب شیرین این 32 نهر شهرستان بهشهر مستقیم وارد تالاب می‌شد و نوعی آب لب شور با ای سی با شوری تقریبا 8 الی 9 در 25 کیلومتر غربی به وجود می‌آورد. آب لب شور موجب می‌شود تا مقدار آبی که از تالاب خوزینی و چاپاقلی در استان گلستان با درجه شوری 8 الی 9 می‌آید نوعی اکوتون ایجاد کند.
محیطبان میانکاله تصریح کرد: در اکوتون هم گونه‌های گیاهی درون آبزیزی شیرین پسند و شور پسند زندگی می‌کنند یعنی در اکوتون‌ها غنای گونه‌ای و تنوع گونه‌ای بسیار بالاست، در نتیجه در میانکاله 68 هزار هکتاری حدود 100 گونه پرنده و یک میلیون و 200 هزار قطعه جمعیت پرندگان حضور می یابند که تنوع گونه در میانکاله 230 گونه خشک‌زی و تالابی که از 504 گونه پرنده کشور حدود نیمی از تنوع گونه‌ای را در میانکاله به این کوچکی شاهد بودیم. در جهان هشت هزار و 500 گونه پرنده شناسایی شدند که 504 گونه آن در ایران زیست می‌کنند که از این مقدار در کل کشورمان در 20 سال گذشته حدود 6 الی 7 هزار قطعه پرنده مهاجر به ایران سفر می‌کردند و حدود یک میلیون و 200 گونه فقط در میانکاله زیست داشتند که در واقع یک سوم پرندگان کشور در میانکاله  زیسمند بودند. در حال حاضر تعداد 300 هزار قطعه پرنده مهاجر به میانکاله سفر می‌کنند که حضور پرندگان در طی 20 سال اخیر به یک چهارم کاهش پیدا کرد.
وی درباره علت کاهش پرندگان در میانکاله، تشریح کرد: طعمه‌ای برای غذای پرنده وجود ندارد زیرا میزان شوری آب خلیج به 11 الی 12 دسی زیمنس بر متر مربع رسید که در برخی قسمت‌ها از شوری آب دریای کاسپین نیز بیشتز است چراکه ای سی دریای کاسپین شوری آن ۱۱ است اما خلیج به حدود 13 هم رسیده است که این عامل مانع رشد جلبک‌ها به عنوان غذای پرندگان شده است.
ابوطالبی یادآور شد: حق‌آبه آب شیرین در خلیج حدود سه ماه است که یک قطره هم وارد این تالاب نشد و کاملا مسدود شد و آن میزان که باید وارد تالاب می‌شد توسط مالکان پرورش ماهی قطع شد.
راهکار دریافت حق آب میانکاله
محیطبان‌ میانکاله با اشاره به اینکه باید با توجه به اولویت چند میراب (مسئول آب بخش‌های نهرهای محلی رودخانه‌ها) برای میانکاله انتخاب شود، گفت: باید از میان محیطبانان ویا از بخش خصوصی میرآب انتخاب شود تا کل سدهایی که احداث می‌شود بازگشایی شود زیرا بر طبق قانون امور آب و محیط زیست فردی اجازه مسدود کردن نهرها را ندارد و باید لوله‌های پلاستیکی برای برداشت آب قرار دهند و نهر آبش جریان داشته باشد و تا هنگامی که در نهر آب وجود دارد حق آبه وارد میانکاله شود. این ارزش دارد که برای میانکاله میرآب انتخاب شود تا بر روی هیچ نهری سد احداث نشود.
وی با تاکید بر اینکه من به شخصه با انتقال آب شور از ضلع غربی به میانکاله مخالف هستم، افزود: مجوز بهره‌برداری جدید به پرورش‌دهندگان ماهی داده نشود و مجوزهای گذشته باید بررسی شود و ضمن آنکه اگر آب شیرینی از نکا رود ویا از نیروگاه به صورت شیرین قابل انتقال به میانکاله است انتقال صورت گیرد.  
علت مرگ و میر پرندگان
ابوطالبی با بیان اینکه به شخصه با علت مرگ و میر به دلیل بوتولیسم مخالف هستم، گفت: گرچه نظر کارشناسان دامپزشکی در خصوص مرگ و میر پرندگان را نقض نمی‌کنم البته فرضیه آنها ممکن است درست باشد اما از نظر من به عنوان فردی که مدت‌های فراوانی با پرندگان بودم و با آنها زندگی کردم و تمامی بیماری‌های آنها را می‌شناسم، بوتولیسم در شرایط زمستان و سرمای میانکاله بسیار بعید است و در دنیا نیز اصولا در هوای گرم رخ می‌دهد و هیچگاه در هوای سرد زمستان در دنیا نیز بوتولیسم ایجاد نشد که کارشناسان این مرگ و میرها را در هوای سرد زمستان به این پدیده ارتباط می‌دهند.
وی افزود: اگر بوتولیسم عامل مرگ و میر بود باید در حال حاضر پرندگان کنار آبزیمان و نیز خودکاهایی که آمدند ویا پرندگان مهاجر میانکاله در ماه‌ مهر در میانکاله حضور پیدا می‌کنند پس باید آنها نیز تلف شوند که این حادثه رخ نداد ویا عنوان می‌شود این بوتولیسم از نوع بی است و ماهی‌ها در این نوع بوتولیسم تلفات نمی‌دهند اما تجربه‌ام این را ثابت کرد که در سال‌های گذشته به مراتبط با توجه به شرایط تالاب که اکوتون آب شیرین و شور وجود داشت و درجه شوری آب بین 8 الی 9 بود و گونه‌های گیاهان آبزی مانند سرخ آبی عدسک آبی و گوش آبی و به طور کلی جلبک‌ها رشدشان بیش از حال حاضر بود اما در طی چند سال اخیر که درجه شوری آب به 13 هم رسیده با طی کردن مسافت‌های زیاد در درون تالاب جلبکی دیده نمی‌شود و گونه‌های شیرین پسند لب شور از بین رفتند در نتیجه پدیده روی هم انباشتگی و تخمیر که هوا به پایین نرسد و سبب تخمیر شود وپدیده بوتولیسم باکتری‌ها باید در 20 سال گذشته با آن همه جلبک ایجاد می‌شد. در چندین دهه گذشته که گونه‌های گیاهی روی هم انباشته بود این پدیده رخ نمی‌داد اما در حال حاضر که تنوع گونه‌های گیاهی به دلیل شوری آب کاهش شدیدی داشته باید رخ می‌داد؟ این جای سوال است.
این محیطبان میانکاله خاطرنشان کرد: به بیان محمد علی یکتانیک محقق محیط زیست و دوستداران طبیعت در فضای مجازی چندین مرحله مطرح کرد که چندین نمونه پرندگان تلف شده مهاجر میانکاله را به آزمایشگاهی در تهران ارسال کردم که نتایج نشان داد در مغز پرندگان پاستولا ( بیماری پاستولوز پرندگان) وجود داشته که این بیماری از طریق پساب حاصل از کشتارگاه گلوگاه ممکن است از طریق نهر آب وارد میانکاله شده و این بیماری رخ داده باشد و نوع مرگ پرندگان نیز بسیار شبیه مرگ بیماری پاستورلوز بود.
برای احیا میانکاله چه باید کرد
ابوطالبی تاکید کرد: برای احیای بخش‎های آسیب دیده میانکاله، بهترین راهکار برگرداندن حق آبه میانکاله است و امیدواریم تا فصل ازدحام پرندگان در تالاب این حق آبه به خلیچ برگردد و میراب‌ها با بارندگی پاییز اجازه ندهند این نهرها مسدود شود تا شاید آب نکارود به تالاب مبانکاله جانی تازه ببخشد.

پ/