ممکن است زمان زندگی با همسر وسواسی خود همواره احساس کنید که اختلال در او حکمفرما است و همه چیز را تحت کنترل خود دارد، از ترس‌ها و نگرانی‌های وسواس‌آمیز گرفته تا تشریفات زمان‌بر مانند بررسی مجدد قفل در یا شستن دست‌ها و راضی شدن همسرتان از مسائل گوناگون که همگی بر هر جنبه‌ از زندگی شما تاثیر می‌گذارند.
زندگی با همسر وسواسی با اختلال OCD (وسواس فکری عملی) احساسات دردناک و مختلفی را ایجاد می‌کند مانند ناامیدی، غم، اندوه و ترس. با این‌حال ممکن است بالاخره همسرتان با حمایت دلسوزانه شما و درمان مناسب، تسکینی را که برای این اختلال مزمن می‌خواهد، بیابد.
از سوی دیگر فراموش نکنید که هر رابطه‌ای سختی‌های خاص خود را دارد، از مشاجره‌های کوچک گرفته تا رفتار‌های غیرقابل تحمل فرد مقابل و محدودیت‌های قانونی.
زندگی با یک همسر وسواسی، خود به تنهایی می‌تواند مجموعه‌ای از عوامل استرس‌زا را ایجاد کند و اختلال OCD از سخت‌ترین شرایط ذهنی برای درک و مقابله با آن است.
اختلال وسواس فکری عملی (Obsessive-Compulsive Disorder) یک اختلال شایع، مزمن و طولانی مدت است که در آن فرد افکار یا اعمالی غیرقابل کنترل و تکرار شونده دارد.
فرد مبتلا احساس می‌کند باید این رفتارها را به‌طور دائمی و برای دفعات متوالی تکرار کند، ممکن است این اختلال به عملی ختم نشود و صرفا افکار و ذهن فرد باشند که او را آشفته می‌کنند.
برای مثال؛ فرد مبتلا با خود می‌اندیشد که میکروب‌ها همه جا هستند یا کاری را که انجام داده است، می‌توانست به نحو بهتری انجام دهد و به این کار می‌اندیشد. (صرفا به این موارد فکر می‌کند و هنوز دست به انجام کاری نزده است).
همچنین گاهی این اختلال به انجام کار و عملی منجر می‌شود. برای مثال؛ فرد دستانش را چندین مرتبه می‌شوید، وسایل اطرافش را به طرز مشخص و دقیقی می‌چیند و دائما در حال مرتب‌سازی فضای اطراف خود است، او هر چیزی را چندین مرتبه بررسی می‌کند و در صورتی که به شمارش نیاز باشد، این کار را چندین مرتبه انجام می‌دهد.
هرچه مهارت‌های بیشتری برای زندگی با همسر وسواسی خود و درک رابطه با این افراد کسب کنید، احتمال تجربه رنجش یا فاصله‌گیری عاطفی کمتر خواهد بود.
ما در تلاش برای تقویت روابط بین افراد مبتلا به وسواس و اعضای خانواده آن‌ها و همچنین برای ترویج تفاهم و همکاری در داخل خانواده، فهرستی از رفتارهای مفید را تهیه کرده‌ایم.
اعضای خانواده باید این رفتارها را به‌عنوان ابزاری برای کمک به فرد مبتلا به‌کار بگیرند. دقت کنید که شما در این مسیر به یاری اعضای خانواده خودتان و اعضای خانواده همسرتان نیاز جدی خواهید داشت و به‌تنهایی نمی‌توانید اثرگذاری چندانی داشته باشید.
پس؛ حتما از آن‌ها کمک جدی بخواهید، برای همه مراحل برنامه‌ریزی کنید و از اطرافیان بخواهید که در این برنامه مشارکت کنند، ضمنا به یاد داشته باشید که گاهی تاثیر تغییرات رفتاری با کمک یک درمانگر یا متخصص در زمینه اختلال وسواس، بیشتر خواهد بود.

نوع رفتار با همسر وسواسی :
افرادی که با اختلال وسواسی دست و پنجه نرم می‌کنند، به خودی خود از فشار و استرس بالایی رنج می‌برند، از سوی دیگر انتظار اعضای خانواده برای مشاهده تغییرات در آن‌ها در مدت زمان کوتاه، این فشار را افزایش می‌دهد.
همچنین، لازم است بدانید که دعوا و جر‌و‌بحث بر سر رفتار‌های آن‌ها، اوضاع را بهبود نمی‌بخشد. پس سعی کنید در گام اول با تعدیل کردن انتظارهایتان، آرامش خود و خانواده‌تان را حفظ کنید.
بدانید که شخص مبتلا به اختلال وسواس، بیشتر از هر زمانی نیاز دارد که او را به‌عنوان یک انسان عادی بپذیرید و دوست داشته باشید. برای درک راحت‌تر او، تا می‌توانید در مورد رفتارهای وسواسی مطالعه کنید، زیرا قرار است شما با همراهی همدیگر به جنگ با این اختلال بروید، نه این‌که چنین موضوعی علت دعواهای شما باشد.

طرز برخورد با همسر وسواسی:
تغییرات کوچک را ببینید و او را تشویق کنید. اغلب افراد دچار این اختلال گلایه می‌کنند که هیچ یک از تلاش‌هایی که کرده‌اند به چشم اعضای خانواده‌شان نمی‌آید و این موضوع آن‌ها را از ادامه مسیر درمان باز‌ می‌دارد.
اگر در زندگی با همسر وسواسی‌تان متوجه شدید زمان دوش گرفتن او کاهش یافته است یا محض اطمینان دیگر هر چیزی را دوباره بررسی نمی‌کند، این نکات مثبت را به او یادآور شوید و تشویقش کنید. همین که متوجه تغییرات او شده‌اید، خود بهترین انگیزه برای ادامه راه است.
به یاد داشته باشید که میزان بهبود افراد با یکدیگر متفاوت است و در شدت علائم اختلال وسواس بین افراد تفاوت زیادی وجود دارد.
فراموش نکنید که پیشرفت را براساس سطح عملکرد خود فرد اندازه‌گیری کنید، نه بر اساس عملکرد دیگران.
شما بهترین مشوق در زندگی با همسر وسواسی‌‌تان هستید، پس او را تشویق کنید که به خودش فشار بیاورد و در بالاترین سطح ممکن عمل کند، با این‌حال اگر فشار برای عملکرد کامل، بیشتر از توانایی واقعی فرد باشد، استرس بیشتری ایجاد می‌کند که در نتیجه این موضوع علائم بیشتری بروز می‌یابند.
همان‌طور که بین افراد در مورد شدت علائم تفاوت زیادی وجود دارد، نحوه پاسخ سریع افراد به درمان نیز متفاوت است، پس صبور باشید.

راهکار برخورد با همسر وسواسی:
روال زندگی خانوادگی خود را عادی نگه دارید؛ فرد مبتلا تلاش اولیه برای جلوگیری از تعارض را با تسلیم شدن شروع می‌کند. مهم است که زمان زندگی با یک همسر وسواسی، کودکان بتوانند دوستان خود را به خانه بیاورند، اعضای خانواده هر خوراکی که دوست دارند بخورند یا روی هر صندلی که می‌خواهند بنشینند.
شما از طریق مذاکره و تعیین محدودیت، می‌توانید روابط خانوادگی و روال عادی زندگی را حفظ کنید. به خاطر داشته باشید که تحمل قرار گرفتن در معرض ترس‌ها و یادآوری نیاز دیگران به او، به نفع فرد مبتلا است.
همان‌طور که افراد وسواسی بازیابی زندگی و رفتار سالم‌تر را شروع می‌کنند، تمایلشان برای به دست آوردن ‌توانایی انجام کارهای بیشتر نیز افزایش می‌یابد.

تهیه کننده: مطهره مهدوی ـ کارشناس ارشد روانشناسی بالینی و مددکار کلانتری 13 سوادکوه