طبیعی است که انجام جراحی‌های محدود زیبایی توسط پزشکان و جراحان عمومی انجام شود اما حالا تعداد زیادی از آرایشگاه‌های زنانه و مردانه و در مواقعی هم داروخانه‌ها که نه پزشک با تجربه دارند و نه متخصص زیبایی هستند به راحتی کار نصب این پیرسینگ ها را انجام می‌دهند.
برخی از آنها هم مرزهای مشتری مداری را جا به جا کرده‌اند و اگر بخواهید با یک در خواست تلفنی ناقابل این کار را در منزل‌تان هم انجام می‌دهند.
اما چیزی که این میان کمتر به آن اهمیتی داده می‌شود توجه به مسائل بهداشتی این عمل به اصطلاح زیبایی است. گشتی در کلینیک‌های درمان عفونت‌های پوستی خیلی زود عواقب این سهل‌انگاری را به رخ‌تان می‌کشد.
از نظارت خبری نیست
در کشور ما پزشکان عمومی یا متخصصان زیبایی کار نصب پیرسینگ را در مطب و به صورت سرپایی انجام می‌دهند، اما نرخشان چندان هم سرپایی نیست، با تماسی که با یکی از کلینیک‌های شمال تهران داشتیم مشخص می‌شود که قیمت پیرسینگ هر ناحیه از بدن متفاوت است اما سوراخ کردن غضروف گوش و بینی حدود ۱۵۰ الی ۲۰۰ هزار تومان برایتان آب می‌خورد.
هرچند سوراخ کردن لب، ناف و … دردسر بیشتری دارد و به تبع آن قیمتش هم بالاتر می‌رود. نظام بازرسی در وزات بهداشت چندان ممانعتی از این نوع عمل‌های محدود ندارد. شاید هم می‌دانند متقاضی برای این کار خیلی بیشتر از قبل شده و هر چه باشد کلینیک‌ها با رعایت بهداشت بیشتری اقدام به این عمل می‌کنند.
سهل‌انگاری نکنید
مینو محرز، رئیس سابق مرکز تحقیقات ایدز ایران در این خصوص می‌گوید: در اوایل مد شدن و شایع شدن برخی اعمال زیبایی مانند تاتو و پیرسینگ، گفته می‌شد که این اعمال می‌توانند خطر ابتلاء به ایدز را افزایش دهند و به دلیل عدم رعایت بهداشت در برخی مراکز شاهد ابتلای متقاضیان به بیماری‌های عفونی بودیم اما در حال حاضر به دلیل رعایت دستورالعمل‌های بهداشتی در مراکز زیبایی و آرایشگاه‌ها، احتمال ابتلاء به ویروس ایدز از طریق پیرسینگ کمتر شده است. اما به هر حال این نوع عمل‌ها همواره با ریسک‌هایی همراه هستند که نباید با سهل‌انگاری از کنار آنها گذر کرد.
هپاتیت در کمین شماست
محرز با بیان اینکه در اعمال جراحی مانند پیرسینگ چون از سر سوزن‌ها استفاده می‌شود رعایت بهداشت باید به شدت مد نظر باشد توضیح می‌دهد: «از آنجاکه عمل سوراخ کردن بدن توسط ابزارهای ساخته شده به دست انسان انجام می‌شود، این لوازم پایگاه مناسبی برای ویروس‌ها، باکتری‌ها و عفونت‌هاست. اغلب مشاهده می‌شود این عفونت‌ها در سوراخ کردن بدن بدون رعایت بهداشت می‌تواند بیماری‌های هپاتیت B و C را در فرد متقاضی ایجاد کند.»
این متخصص عفونی ادامه می‌دهد: «ما به هیچ عنوان انجام این جراحی‌های زیبایی را بدون خطرنمی دانیم اما آرایشگاه‌ها و مراکز زیبایی که کارهایی از قبیل تاتو و پیرسینگ انجام می‌دهند، وسایل تیز و برنده را که برای مشتریان استفاده می‌کنند که باید کاملاً با الکل ضدعفونی کنند و یا اینکه برای هر مشتری از وسیله جدید ضدعفونی شده استفاده کنند. در واقع دو بار مصرف کردن یک وسیله برای چند مشتری احتمال ابتلاء به ایدز و سایر بیماری‌ها را به شدت بالا می‌برد.»
ضرورت استفاده از سوزن یک بار مصرف
این متخصص بیماری‌های عفونی می‌گوید در برخی از مراکز آلوده این عمل می‌تواند زمینه ابتلاء به بیماری‌های عفونی خطرناک باشد که فرد تا مدت‌ها درگیر آن خواهد بود: «بسیار ضروری است افرادی که قصد انجام کارهای زیبایی مانند تاتو و پیرسینگ را دارند باید به ارائه دهندگان این خدمات یادآوری کنند که از وسایل یکبار مصرف و بهداشتی برای آنها استفاده شود تا میزان ابتلاء به بیماری به صفر برسد. هرچند امروزه ویروس ایدز از راه‌هایی چون سرنگ مشترک در معتادان، از مادر آلوده به جنین و تماس جنسی انتقال پیدا می‌کند اما ممکن است استفاده مکرر از سوزن‌های تتو و پیرسینگ آلوده فرد را به این بیماری یا دیگر بیماری‌های عفونی پوستی مبتلا کند. توصیه ما این است که جوان‌ها کمتر به سراغ این مدها که با ریسک‌های جدی همراه هستند بروند و با یک سهل انگاری سلامت خود را از دست ندهند.»
پدیده‌ای به نام مهمانی تاتو و پیرسینگ!
آمار می‌گوید جوان‌های کم سن و سالی که به پیرسینگ حساسیت نشان داده و دچار اگزمای شدید پوستی شده‌اند از مراجعان دائمی کلینیک‌های درمان بیماری‌ها عفونی پوستی هستند. «دکتر مؤید علویان» رئیس سابق شبکه هپاتیت ایران در این باره می‌گوید: «یکی از شایع‌ترین علل ابتلای خانم‌ها به هپاتیت C، انجام اعمال زیبایی مانند تاتو و پیرسینگ و استفاده از سوزن‌های غیر بهداشتی است. در آقایان نیز گزارشاتی از ابتلاء به هپاتیت به دلیل تاتوی دسته جمعی و در مهمانی‌ها وجود دارد. خطر ابتلاء به هپاتیت بر اثر تاتو و پیرسینگ، به میزان تهاجمی بودن آن نیز بستگی دارد یعنی هر چه قدر عمیق‌تر باشد و بیشتر با خون در ارتباط باشد، احتمال ابتلاء به هپاتیت در افراد هم بیشتر می‌شود.»
این پزشک متخصص هپایتت می‌گوید: «اگر افراد برای انجام تاتو و پیرسینگ به مراکزی مراجعه کنند که ارائه کنندگان خدمات، بهداشت را رعایت نکنند و آموزش ندیده باشند احتمال ابتلاء به هپاتیت بالاتر می‌رود زیرا برخی دستگاه‌های تاتو و پیرسینگ با خون آلوده می‌شود، بنابراین برای هر فرد باید سوزن‌ها جدا استفاده شود که البته این امر کمتر در طول این کار مورد توجه قرار می‌گیرد.»
این خونریزی‌های دردسر ساز
علویان اعتقاد دارد که متقاضیان انجام نصب پیرسینگ بیشتر ریسک ابتلاء به بیماری هپاتیت را دارند: «اینکه گفته می‌شود احتمال ابتلاء به ایدز بر اثر تاتو و پیرسینگ کمتر از هپاتیت است، به این دلیل است که در کل میزان ابتلاء به هپاتیت در کشور نسبت به میزان ابتلاء به ایدز بیشتر است، بنابراین خطر انتقال آن نیز از طریق تاتو و سایر اعمال زیبایی که با خون سر و کار دارند افزایش دارد. در نصب پیرسینگ خونریزی اتفاق می‌افتد. در برخی از بافت‌ها مانند ناف و ابرو احتمال این خونریزی‌ها بیشتر است در نتیجه احتمال بروز عفونت نیز بالاتر می‌رود. به خانم‌ها و آقایان توصیه می‌کنیم تا جایی که امکان دارد از انجام این اعمال پرهیز کنند و در صورت انجام این اعمال حتماً به مراکز مطمئن بروند چون اگر اعمال زیبایی در مراکز بهداشتی صورت بگیرند، ریسک ابتلاء به ایدز و هپاتیت کاهش خواهد یافت.»
ریسک عفونت را به جان نخرید
تبعات انجام نصب پیرسینگ به همین جا ختم نمی‌شود. «امیرهوشنگ احسانی» متخصص پوست و عضو هیأت مدیره دانشگاه علوم پزشکی تهران دو دسته عوارض را برای این کار بیان می‌کند: «از عوارض این عمل ابتدا باید به عفونت‌هایی که وارد فضای زیر پوست می‌شود اشاره کنیم که اغلب این عارضه‌ها با زخم همراه است و دیگری نیز حساسیت‌های ناشی از این عمل کوچک هستند که ممکن است دردسرهای زیادی داشته باشند. عفونت‌ها می‌توانند از انواع ساده‌ای مثل زرد زخم و تب‌خال باشند یا عفونت‌های خطرناکی مثل HBS (هپاتیت‌ها) و HIV (ایدز) که البته به ندرت اتفاق می‌افتند. دسته دیگر عوارض هم حساسیت‌های موضعی است. این عوارض که ممکن است در محل‌های تماس و غیر تماس به وجود بیایند، با خاراندن بدتر می‌شوند.»این متخصص پوست با بیان اینکه تحریک مزمن و طولانی مدت لب می‌تواند به سرطان پوست منجر شود ادامه می‌دهد: سوراخ کردن بینی هم ممکن است باعث عفونت در سوراخ بینی شود. و اما در مورد سوراخ کردن ناحیة دور ناف و آویزان کردن زیورآلات به این قسمت بدن، احتمال باقی ماندن رد زخم‌ها وجود دارد. همچنین در افراد چاق و کسانی که باردار می‌شوند، این سوراخ تغییر مکان می‌دهد و بد شکل می‌شود. از طرف دیگر، ممکن است در اثر مالش لباس‌ها یا کمربندها در آن ناحیه التهاب، عفونت و زخم ایجاد شود.
به گفته دکتر احسانی، بعضی‌ها فکر می‌کنند سوراخ کردن همه قسمت‌های گوش، بی‌خطر است. ولی تنها جایی که تقریباً منطقه امنی محسوب می‌شود، همان محل قدیمی و سنتی یعنی نرمه گوش است. سوراخ کردن لاله گوش به علت غضروفی بودن این منطقه می‌تواند مشکل‌ساز باشد.
از التهاب و تورم تا خفگی
«دکتر رضایی» هشدار می‌دهد: بهتر است از این ابزار استفاده نکنیم، چون ریسک عفونت و عوارض دیگر را به همراه دارد. البته دامن عوارضی که در عمل برای پیرسینگ اعضای مختلف بدن گزارش شده، وسیع‌تر و متنوع‌تر است. مثلاً برای سوراخ کردن لب و زبان، چون از بافت‌های بسیار پر خون بدن هستند، احتمال خونریزی‌های سخت و التهاب و عفونت شدید وجود دارد. گاهی در اثر سوراخ کردن لب و زبان، تورم‌های شدید ایجاد می‌شود که باعث بسته شدن راه‌های هوایی و اختلال در تنفس می‌شود. همچنین ممکن است آویزها کنده شوند و با وارد شدن به گلوی فرد، باعث خفگی او شوند. آویزهای لب و زبان احتمال دارد باعث لب پر شدن دندان‌ها شوند یا صحبت کردن شخص را دچار مشکل کنند. جامعه پزشکان با تمام این مراجعه کنندگان در کلینیک‌ها رو به رو هستند و به صورت کاملاً علمی به نقد این نوع مد ها می‌پردازند.امیدواریم که صحبت‌های ما برای جوانان مؤثر باشند و از نجام این عمل‌ها پرهیز جدی کنند.»
جریمه ۸۵۰ میلیون تومانی متخلفان
معاون درمان با اشاره به اینکه یکی از معضلاتی که وزارت بهداشت با آن روبه‌روست، دخالت افراد غیر مجاز، فاقد صلاحیت و غیرپزشک در امور پزشکی است که به خصوص در زمینه زیبایی ورود می‌کند.
کریمی درباره مصوبه دولت برای اصلاح ضعف قانونی در برخورد با پزشک‌نماها و دخالت افراد غیرمجاز در حوزه سلامت اینگونه توضیح می‌دهد: «به دلیل ضعف قانونی، جریمه تخلف پزشک نماها ۵ میلیون تومان بود که بازدارنده نبود؛ در مصوبه ۴ تیر ۱۴۰۳ هیئت دولت، این جریمه به ۵۸۰ میلیون تومان برای بار اول و یک میلیارد و ۱۶۰ میلیون تومان برای بار دوم به بعد افزایش یافت.
معاون درمان وزارت بهداشت ابراز امیدواری کرد با این جریمه، افرادی که فاقد صلاحیت هستند، در امور پزشکی دخالت نکنند و سلامتی مردم را به خطر نیندازند.
وی در عین حال از مردم خواست با مراجعه به پایگاه اطلاع‌رسانی سازمان نظام پزشکی از پزشک‌بودن فردی که می‌خواهند امور درمانی خود را به او بسپارند، اطمینان حاصل کند تا گرفتار افراد شیاد و سودجو نشوند که با سلامت مردم بازی کنند.