به گزارش وارش نیوز :تغذیه رایگان در مدارس ایران سابقهای تقریبا ۷۰ ساله دارد
بر اساس خاطرات متولدین دهه ۳۰ آن زمان «بابای مدرسه» شیر خشک را در دیگ بزرگی میجوشاند و زنگ تفریح بچهها با لیوانهایی که با خود داشتند در راهروی مدرسه صف میبستند و بابای مدرسه با ملاقهای که شیر را به هم میزد، لیوانها را یکی یکی پر میکرد. دهه ۱۳۴۰، حرفها کمی متفاوت شد؛ در آن دوره وضع تغذیه و بهداشت اندکی بهتر شده و در مدرسه به دانشآموزان نان و کره میدادند . این تغییر در زمانی رخ داد که داستان گرسنگی وارد ادبیات کودکان شد و نه تنها نویسندهای مانند صمد بهرنگی، بلکه حتی فردی مانند رسول پرویزی با نوشتن کتاب «شلوارهای وصلهدار»، تلخی فقر را فریاد میزدند. در دهه ۵۰ به عنوان اصل شانزدهم «انقلاب سفید» دانشآموزان کشور به طور رسمی و سراسری از تغذیه رایگان برخوردار شدند. یک وعده غذای روزانه در ساعات درس بامدادی شامل شیر، بیسکویت ، پسته ، کشمش و میوه هایی مثل سیب و پرتقال و موز به دانشآموزان شهر و روستا داده میشد. با پیروزی انقلاب این سیاست تا چند سال ادامه یافت و در اوایل دهه ۶۰، به دلیل محدودیتهای شدید بودجهای دولت، به ناچار برنامه تغذیه رایگان دانشآموزان کنار گذاشته شد و محدود شدن تغذیه مدارس به شیر در دهههای ۷۰ و ۸۰ از سر گرفته شد . هر چند شیر غذای کاملی است، اما توزیع شیر در مدارس را نمیتوان معادل ارائه «تغذیه رایگان» که ترکیبی از شیر، میوه فصل و بیسکویت بود ، دانست، اما همین یکی هم به تدریج به بهانه مشکل اعتباری و ضعف مسئولیتی وزارت های جهاد در تامین شیر و آموزش و پرورش به عنوان خریدار، از سهم تغذیه ای دانش آموزان خط خورد . سال گذشته شیر به مدارس نرسید و امسال با جهش های صعودی چندین مرحله ای نرخ شیر خام ،بنا به گفته مسئولین وزارت آموزش و پرورش فعلا فقط در چهار استان لرستان، گیلان، خوزستان وکهکیلویه و بویراحمد توزیع شیر از آذرماه انجام شده و به گفته مسئولین آموزش و پرورش استان مرکزی قرارداد با شرکت های صنایع لبنی منعقد گردیده . ادعای این وزارت خانه برای نرسیدن شیر به سایر دانش آموزان کشور بدهکاری چندین میلیارد تومانی ادارات کل استانها بابت سالهای گذشته به شرکتهای تولیدکننده شیر می باشد!! اینطور که معلوم است، در حال حاضر کمیته شیر آموزش و پرورش از ضعف مدیریت و کمبود بودجه به شدت رنج می برد و به نظر میرسد طرح توزیع شیر در مدارس اگر به سوی توقف پیش نرود؛ اما با ادامه این روند، سال به سال از تعداد دانشآموزان تحت پوشش طرح کاسته شده و کمیت و کیفیت شیر توزیعی هم تنزل خواهد یافت و به عبارت دیگر طرح در عمل منجمد خواهد شد.
- افزایش قیمت شیر خام و جنگ زرگری سه وزیر برای سهمیه دانش آموزی
طبق وعده وزارت آموزش و پرورش با تاخیر دوماهه قرار بود توزیع شیر در مدارس کشور از نیمه دوم آبان ماه شروع شود ، اما به آذر ماه کشید و دبیر کمیته ملی شیر ضمن تکذیب زمانی آغاز توزیع شیر در مدارس سراسر کشور گفت: توزیع شیر تنها در چهار استان آغاز شده این در حالیست که آنچه از سوی سخنگوی وزارت آموزش و پرورش در برنامهای تلویزیونی مطرح شد، برنامهریزی برای توزیع از آبان ماه بوده اما به گفته او چون شرکتهای لبنی باز هم امتناع کردند وزارت خانه در تلاش است تا این شرکت ها پای کار بیایند!!! حسین اسداللهی با اشاره به آخرین اقدامات انجامشده برای اجرای طرح توزیع شیر در مدارس، گفته بود وزارت آموزش و پرورش بهتنهایی در حال پیگیری موضوع توزیع شیر مدارس است، در حالی که وظیفهٔ اصلی تأمین شیر خام بر عهدهٔ وزارت جهاد کشاورزی است؛ اما تاکنون این وزارتخانه حاضر به تشکیل جلسهٔ هماهنگی نشده و آموزش و پرورش در حال پیگیری موضوعاتی است که خارج از حیطهٔ اختیارات این وزارت مثل وضعیت بازار شیر خام، تأمین بستهبندی (پاکت شیر) و تنظیم قیمتها است .اسداللهی اما با اشاره به دستور مستقیم وزیر و فرمان رئیس جمهور اجرای قطعی و در سریعترین زمان ممکن طرح توزیع شیر مدارس را قول داد، اما بر خلاف این وعده با نزدیک شدن به روزهای پایانی ماه سوم تحصیلی سهمیه شیر دانش آموزی هنوز به ۲۷ استان کشور نرسیده است ؟؟؟
با سومین افزایش قیمت شیر خام در دو هفته اخیر که ابتدا به ۳۷ بعد ۴۵ و سپس به ۵۵ هزار تومان افزایش یافت ، این بار وزیر جهاد کشاورزی مسئول ناظر و متولی تولید شیر مسئولیت افزایش قیمت را نپذیرفت. این در حالی است که قانون انتزاع یا همان تمرکز وظایف بازرگانی تولید در وزارت جهاد کشاورزی نظارت بر قیمتهای بازار شیر را بر عهده این وزارتخانه گذاشته است. در پی تلاش بر رفع مسئولیت دو وزارت خانه آموزش و پرورش و جهاد کشاورزی ،این بار مدیر دفتر بهبود تغذیه جامعه وزارت بهداشت که از مرداد ماه مسئولیت بررسی تاثیر مصرف شیر روی قد و وزن دانش آموزان را داشت ، وزارت کشور را در این آشفته بازار کشاند و مدعی شد انجمن صنایع لبنی حاضر نیست شیر را با قیمت توافقشده در اختیار آموزشوپرورش قرار دهد و استانداران با اختیاراتشان به موضوع وارد می شوند!! با اینکه از ابلاغ شرح وظایف سه وزارت خانه تامین ، توزیع و اثربخشی مصرف این ماده غذایی برای دانش آموزان حدود ۵ ماه می گذرد ، اما هنوز به جای تحقق طرح، فرافکنی و مقصریابی مسئولین در عدم اجرا ادامه دارد ؟؟
- رد پای مجلس در محدودیت اجرای طرح شیر مدارس
در کشمکش وزارت خانه ای و مقصر یابی عامل تاخیر اجرای طرح یکباره رد پایی جدید با یک واژه سر در آورد . واژه «کمبرخوردار» علت تاخیر اجرای برنامه شیر مدارس است . اسماعیلزاده با بیان اینکه وزارت آموزشوپرورش پیگیر اجرای برنامه شیر مدارس است، توضیح داد که وزارت آموزشوپرورش، ذکر واژه «کمبرخوردار» در قانون بودجه سالانه توسط مجلس شورای اسلامی را علت تاخیر اجرای برنامه شیر مدارس میداند. به اذعان مسئولان وزارت آموزش و پرورش، آنها به استناد واژه کمبرخوردار در ارتباط با اجرای برنامه شیر مدارس در قانون بودجه موظف هستند که این برنامه را فقط در مناطق کمبرخوردار اجرا کنند!! به گفته او دو وزارتخانه «بهداشت، درمان و آموزش پزشکی» و «آموزش و پرورش» متولی شناسایی مناطق کمبرخوردار نیستند و این موضوع بر عهده یک سازمان یا ارگان دیگر است. او فراموش کرد که پیش از این مسئولین وزارت خانه متبوعش از ابلاغ بودجه طرح شیر مدارس خبر داده بودند که عنوان می کند سازمان برنامه و بودجه به استناد قانون بودجه سال جاری موظف بوده بودجه را فقط به منظور اجرای برنامه شیر مدارس در مناطق کمبرخوردار تخصیص دهد و مسائلی از این دست سبب تاخیر در اجرای برنامه شده است !! اما به گفته مدیر دفتر بهبود تغذیه جامعه وزارت بهداشت گویا با مطرح شدن مجدد موضوع در هیاتدولت بنا به دستور رئیسجمهور تصمیم بر این شده که این برنامه در تمام کشور اجرا شود
* لزوم ورود استانداران برای اجرایی شدن طرح
با افزایش چند مرحله ای قیمت شیر خام و ناکامی سه وزیر آموزش و پرورش و جهاد و بهداشت و از طرف دیگر دخالت مجلس، ضرورت حضور استانداران در اجرای برنامه شیر مدارس مورد تاکید قرار گرفت تا استاندارها با همکاری ادارهکل آموزشوپرورش استان، صنایع لبنی و دانشگاه علومپزشکی مربوطه نسبت به اجرای برنامه شیر مدارس اقدام کنند. و به این ترتیب قصه تغذیه رایگان در مدارس ایران که تا چهار دهه قبل از مهرماه در مدارس شهری و روستایی بدون هیچگونه تبعیض واژه ای به شکل بسته غذایی اجرا می شد، حالا به شیر پاکتی محدود شده و با سؤمدیریت مسئولین سه وزارت خانه مرتبط استانداران باید پای کار بیایند.نکته اینجاست طرحی با ۷۰ سال پیشینه که با سلامتی آینده سازان کشور مرتبط است و ۳۰سال بدون گره ای در کار اجرا می شده را آیا نمی توان با الگو گیری از روند موفقیت در گذشته همچنان ادامه داد یا بناست این قصه به تاریخ بپیوندد ؟ گزارش : زهره ترکمانی
ضمیمه :