مازندران به دلیل داشتن جنگل‌های سرسبز و طبیعی بکر و همچنین مجاورت با دریای خزر همیشه جزو انتخاب‌های اول برای سفر در ایران به شمار می‌رود. شهرهای ساحلی این استان با انواع هتل‌ها، ویلاها، اقامتگاه‌ها و تفریحات آبی می‌توانند مقصد مناسبی برای سفرهای تفریحی تابستانی باشند. روستاهای زیبایی نیز در این استان وجود دارند که به دلیل قرارگیری در میان جنگل‌های انبوه و داشتن مناظر فوق‌العاده و آب و هوایی عالی جزو گزینه‌های سفر دوستداران طبیعت قرار می‌گیرند. به دلیل قرار‌گیری این استان مابین دریا و رشته کوه البرز این منطقه دارای آب و هوای مطبوع و زمین‌های حاصلخیز می‌باشد و از این رو جاذبه‌های گردشگری طبیعی آن بسیار مورد توجه قرار گرفته‌اند.

علاوه بر طبیعت و جاذبه‌های طبیعی مازندران این استان جاهای دیدنی و آثار تاریخی و مذهبی بسیار زیادی نیز دارد که نشان از قدمت بالای این منطقه و آداب و رسوم اصیل می‌باشد. فرهنگ و آیین‌ها و رسومات مردم مازندران مانند انواع مراسمات، غذاهای محلی، نوع پوشش و…  نیز از جاذبه‌های گردشگری این منطقه از کشور محسوب می‌شوند.
امروزه صنعت گردشگری به عنوان یکی از بزرگترین و متنوعترین صنعتها در دنیا محسوب گردیده به نوعی که در بسیاری از کشورهای جهان این صنعت را به عنوان منبع اصلی درآمد ارزی، اشتغالزایی، ایجاد عدالت اجتماعی، رشد فرهنگی، افزایش سطح رفاه و میدانی برای رشد بخش خصوصی و وسیله¬ای برای توسعه ساختار زیربنایی خود میدانند.
درکنار صنعت گردشگری، وضعیت کشاورزی به خوبی اداره نمیشود. یکی از مشکلاتی که در زمینه کشاورزی میتوان نام برد بهره-وری پایین کشاورزی میباشد چرا که علاوه بر راندمان پایین مصرف آب، انتخاب محصولات نامتناسب با شرایط کشاورزی در این استان یا به عبارتی الگوی کشت نامناسب، سبب می‌شود که کشاورزی در این استان مقرون به صرفه نباشد. بحث مقرون به صرفه بودن یا نبودن کشاورزی در این استان، موضوعی نیست که این روزها در مازندران به آن پرداخته می‌شود بلکه موضوعی است که سال‌های سال، در خصوص آن صحبت شد و نتیجه‌ای از این گفت‌وگوها به دست نیامد چرا که همچنان کشت سنتی و غیرعلمی تقریبا در بیش از نیمی از تولیدات کشاورزی، حکمفرما است.
دومین مشکل مورد بررسی ، بحث کم¬آبی میباشد که در این استان حاکم شده است. باتوجه به وضعیت موجود استفاده و مصرف آب استان در تولید محصولات نامناسب و غیر بهینه که متناسب با موجودی آب مازندران نیستند، میتوان به این نکته اشاره کرده که، با توجه به مصرف آب با راندمان بسیار پایین به طور قطع کشاورزی در شرایط موجود به هیچ وجه اقتصادی نیست.
از آنجایی که بسیاری از کشورها تلاش می‌کنند مهم‌ترین محصولات خود را با برندهای ویژه در معرض دید مردم قرار داده و کالای خود را به فروش برسانند اما مازندران، با وجود تولیدات گسترده در تمامی زمینه‌های کشاورزی، نتوانسته نامی برای خود در بازارهای داخلی و به ویژه پول‌ساز خارجی ایجاد کند.
یکی از مهمترین مشکلات زمینه¬ساز در بخش کشاورزی، تغییرکاربری زمین¬های کشاورزی استان، عدم توجه به ایجاد یک درآمد پایدار برای کشاورزی، انواع تصرف‌های غیرمجاز در اراضی شالیزاری، قطع درختان و پوشش گیاهی برای ساخت انواع هتل ها و ویلاها و اقامتگاه، قابل قیاس نبودن فروش همان قطعه زمین کشاورزی در برابر زحمت کشاورزی آن، بی‌توجهی مسئولان به واردات برخی محصولات کشاورزی، گرانی قیمت کود، سم و بسیاری از محصولات باعث شده است که اکثر مردم دست از کشاورزی بردارند و با ساخت مکانهای زیبا و متنوع برای گردشگران ایرانی و خارجی، راهی برای کسب درآمد داشته باشند.
یکی از معایبی که دراینجا میتوان برای صادر کنندگان این استان بحث کرد، عدم توجه و عدم همکاری در خصوص صادرات محصولات باکیفیت به کشورهای دیگرهست. باتوجه به وضعیت تحریم و ارزش کم پول ایران دربرابر بقیه¬ی کشورها و همچنین مشکلات متنوع درهنگام خروج از مرز، باعث شده است که صادرکننده¬ها و کشاورزان دیگر رغبتی برای این کار نداشته باشند و به دنبال مسیرهایی با دردسر کمتر و درآمد بهتر روی بیاوردند.
با همه مصائب بخش کشاورزی، کشاورزان را محصول پرورش می‌دهند، سپس غصه می‌خورند که خریداری پیدا شود و محصول را با قیمت مناسب خریداری کند تا دخل و خرجشان با هم بخواند در واقع باغداران ناچارند از ترس ضایع شدن محصولاتشان، هرطور و به هر قیمتی شده حتی ناچیز محصول را به فروش برسانند چراکه بازه زمانی معینی برای برداشت وجود داشته و محصولات باغی قابلیت ماندگاری روی درخت را ندارند. پس درواقع میتوان گفت که در این میان سودواقعی را دلالان میبرند و چندان سودی دربرابر زحمت کشیده شده نصیب کشاورزان نمگیردد.
طبق آخرین آمار سازمان جهانی خواروبار و کشاورزی (FAO)ایران رتبه نخست هدر رفت ضایعات محصولات میوه و تره‌بار جهان را به خود اختصاص داده و برآوردها درباره ضایعات بخش کشاورزی نشان می‌دهد موادغذایی از دست رفته به طور تقریبی می‌تواند جان بیش از ۱۵ میلیون انسان گرسنه را نجات دهد.
پس در انتهای کلام میتوان این چنین بیان کرد که باتوجه به مزایای گردشگری و مشکلاتی که در درخصوص کشاورزی داشتیم و از آنجایی که اکثر مردم دنبال کسب درآمد بالا با کمترین زحمت هستند، بین صنعت کشاورزی و صنعت گردشگری، بهترین گزینه صنعت گردشگری خواهد بود. هرچند که صنعت گردشگری بدون کشاورزی چندان زیبایی از خود جلوه نمیدهد ولی چه کنیم که متاسفانه کشاورزی این روزها مشکلاتی دارد که از سود آن کمتر میباشد و رسیدگی خوبی برای آن از طرف مسئولان دیده نمیشود.

پ/