وارش نیوز / علی منتظر ؛ دکتر محمدصادق رضایی رئیس دانشگاه علوم پزشکی مازندران با اشاره به وضعیت نگران‌کننده جمعیت در ایران، تاکید کرد که بحران کاهش نرخ باروری و پیری جمعیت نه تنها در استان و کشور ما بلکه در سراسر جهان تبدیل به یک چالش و معضل بزرگ شده است و جهان در معرض خطر بحران جمعیت  قرار دارد.

 وی با بیان اینکه جمعیت، ستون هر جامعه و رمز پویایی، شکوفایی و تداوم حیات اجتماعی است، افزود: در این میان، جوانی جمعیت نعمتی ارزشمند و سرمایه‌ای راهبردی است که استمرار رشد و بالندگی کشور را تضمین می‌کند، لذا جامعه‌ای که از حضور پرشور و فعال جوانان بهره‌مند است، توان مقابله با چالش‌ها را دارد و می‌تواند آینده‌ای روشن‌تر برای نسل‌های آتی رقم بزند.

رئیس دانشگاه علوم پزشکی مازندران با این هشدار که سالمندی زودرس جمعیت یکی از چالش‌های نگران‌کننده قرن حاضر است که می‌تواند نظام سلامت، اقتصاد و پویایی اجتماعی را با بحران‌هایی عمیق مواجه سازد؛ خاطرنشان کرد: کاهش نرخ باروری، فاصله‌گیری از الگوی خانواده چند فرزندی و افزایش پدیده تک‌فرزندی، زنگ هشداری جدی برای آینده کشور است، از این رو، خانواده‌های تک‌فرزند، در برابر فشارهای عاطفی، اجتماعی و مراقبتی دوران سالمندی والدین، با مشکلات متعددی مواجه خواهند شد که در نهایت فرسودگی خانواده‌ها را به دنبال خواهد داشت.

دکتر رضایی با تاکید بر این مطلب که جوانی جمعیت در صدر اولویت‌های نظام سلامت دولت چهاردهم قرار دارد، تصریح کرد: اگر به مسئله جمعیت، توجه مناسبی نشود این مسئله در ابتدا به چاله جمعیتی و بعد به چاه جمعیتی تبدیل می شود و وقتی مسئله ای به چاه تبدیل شود بیرون آمدن از آن به راحتی ممکن نیست.

وی عنوان کرد: در چنین شرایطی، نقش‌آفرینی هوشمندانه دانشگاه‌ها، به‌ویژه دانشگاه‌های علوم پزشکی، در فرهنگ‌سازی، آگاهی‌بخشی و سیاست‌گذاری‌های سلامت‌محور، بیش از هر زمان دیگری اهمیت یافته است. 

رئیس دانشگاه علوم پزشکی مازندران گفت: دانشگاه علوم پزشکی مازندران نیز با بهره‌گیری از توان علمی، تخصصی و اجتماعی خود، در مسیر ارتقای سلامت باروری، ترویج فرزندآوری آگاهانه و حمایت از ساختار خانواده‌های چند فرزند، گام‌های مؤثر و مسئولانه برمی‌دارد.

دکتر رضایی اذعان کرد: «هفته ملی جمعیت» (۲۴ تا ۳۰ اردیبهشت) فرصت مغتمی برای تبیین اهمیت راهبردی موضوع جمعیت و بازنگری در رویکردها، اقدامات و میزان اثربخشی برنامه‌های اجرا شده، اجرای قانون حمایت از خانواده و جوانی جمعیت، به‌عنوان نقشه‌راه ملی در این عرصه، ضرورتی گریزناپذیر و رسالتی مشترک برای همه دستگاه‌های اجرایی کشور و طبیعتا استان مازندران است.

وی تشریح کرد: ارائه آموزش‌های هنگام ازدواج به‌صورت رایگان با رویکرد تحکیم بنیان خانواده، اجرای منشور کرامت مادری در راستای ارتقای جایگاه مادر در نظام سلامت، حمایت از فعالیت بیش از 10 مرکز مردمی «نفس» به‌منظور پیشگیری از سقط جنین و حفظ حیات جنین، راه اندازی سامانه امداد و نجات مادران باردار نیازمند مراقبت های ویژه، استقرار نظام صدور گواهی ولادت الکترونیکی در استان و ایجاد سامانه ارزیابی رضایت‌مندی مادران از فرایند زایمان و خدمات بهداشتی و درمانی از جمله اقدامات موثر در زمینه جوانی جمعیت است که دانشگاه علوم پزشکی مازندران آن را دنبال می‌کند.

رئیس دانشگاه علوم پزشکی مازندران ادامه داد: ‌ارائه رایگان خدمات زایمان طبیعی با هدف ترویج زایمان ایمن و فیزیولوژیک، پوشش بیمه‌ای گسترده و مؤثر (تا ۹۰ درصد) برای درمان ناباروری، طراحی و اجرای طرح «کارانه پلکانی رویش» به‌منظور حمایت از ارائه‌دهندگان خدمت در مسیر فرزندآوری، ارائه خدمات مشاوره و آموزش رایگان در حوزه فرزندآوری و سبک زندگی سالم ، اجرای طرح هادیان با محوریت برگزاری دوره‌های تربیت مربی با هدف توسعه فرهنگ سلامت‌محور خانواده و برگزاری جشنواره ملی بوم زندگی با موضوع جوانی جمعیت از دیگر اقدامات دانشگاه علوم پزشکی مازندران در راستای جوانی جمعیت است که در حال انجام است.

 فوق تخصص طب نوزادی و پیرامون تولد، خاطرنشان کرد: سلامت نوزاد در واقع از همان لحظه شکل‌گیری جنین، با آن سروکار داریم و مراقبت از جنین، پایه سلامت نوزاد است که با یک مراقبت درست در حین بارداری و حتی قبل از بارداری، در زمانی که مادر دوره بارداری را طی می‌کند، این مراقبت‌ها باید شکل بگیرد.

دکتر فرهادی کوتنائی ادامه داد: با مراقبت درست و آموزش درست به مادر باردار و پرهیز از استرس و عوامل مضر و آموزش‌های درستی که در این دوران یک مادر می‌بیند، سلامت مادر نقش مهمی در سلامت جنین دارد.

وی بیان کرد: تحقیقات حتی این موضوع را نشان داده است که صحبت کردن در دوره جنینی، کاهش استرس‌ها و محیطی آرام در رشد شناختی بعدی کودک در آینده و زندگی او تاثیرگذار خواهد بود.

این فوق تخصص طب نوزادی و پیرامون تولد، عنوان کرد: اما پس از مراقبت‌های جنینی که در دوران بارداری شکل می‌گیرد، به محض تولد نوزاد، سلامت نوزاد در سلامت آینده کودک تأثیرگذار است؛ اولین و مهم‌ترین اصل در سلامت نوزاد، مسأله حفظ تماس پوست با پوست مادر و نوزاد است.

دکتر فرهادی‌کوتنائی تصریح کرد: تحقیقات ثابت کرده است که پس از زایمان و پس از تولد، یک نوزاد به هیچ عنوان نباید از یک مادر جدا شود و نوزاد سالمی که متولد می‌شود در تماس با پوست مادر قرار گیرد، روی قفسه سینه مادر گذاشته شود و این اولین ارتباط چشمی میان نوزاد و مادر شکل بگیرد تا بتواند هم تماس عاطفی را برقرار کند که در رشد شناختی و آینده و سلامت کودک مؤثر است و هم از تغذیه با شیر مادر در ساعت اول تولد بهره‌مند شود.

دکتر سپیده پیوندی فلوشیپ ناباروری استاد نازایی و IVF دانشگاه علوم پزشکی مازندران نیز در گفتگو با خبرنگار ما با تأکید بر لزوم ارتقای سواد سلامت مادر در دوران بارداری و ارتباط مستقیم آن با سلامت خانواده، اظهار کرد: سلامت خانواده یکی از موضوعات مهم است که باید در جامعه بدان اهمیت ویژه‌ای داده شود؛ چرا که خانواده، نخستین و اساسی‌ترین نهاد اجتماعی است که بر روی شخصیت افراد و نیز سلامت روانی افراد که نقش بسیار مهمی در ساختن جامعه آینده دارند، تأثیر می‌گذارد.

وی با بیان اینکه سلامت خانواده شامل ارکانی است که مهم‌ترین رکن آن، سلامت باروری است که باید به نکاتی توجه داشته باشیم، افزود: برای اینکه یک فرد، سلامت باروری مناسبی داشته باشد تا بتواند یک خانواده مناسب را شکل دهد، مهم است که به نکاتی توجه داشته باشیم.

این فلوشیپ نازایی و IVF با بیان این مطلب که سلامت باروری نقش بسیار مهمی در سلامت خانواده دارد و این سؤال مطرح می‌شود که زوجی که تشکیل خانواده داده‌اند چگونه می‌توانند سلامت باروری خودشان را افزایش دهند، گفت: در حال حاضر روش‌های متعددی برای درمان ناباروری وجود دارد ولی اقدامات مناسب و پیشگیرانه جزو اصول مهم است.

استاد نازایی و IVFدانشگاه علوم پزشکی مازندران عنوان کرد: سلامت باروری شامل ارکن‌هایی می‌شود که بهداشت باروری، شناسایی به‌موقع، برنامه‌ریزی مناسب برای فرزندآوری و داشتن آگاهی از عواملی است که می‌تواند بر روی سلامت باروری تأثیر مثبت یا منفی بگذارد و در صورتی که مشکلی وجود دارد بتوان به‌موقع شناسایی و به مراکز مربوطه ارجاع داده شود؛ دانستن این موارد هم در پیشگیری و هم در درمان مشکلاتی که می‌تواند به سلامت باروری تأثیر منفی بگذارد، کمک بسیار بزرگی خواهد کرد.

دکتر زهرا رحمانی دانشیار طب مادر و جنین دانشگاه علوم پزشکی مازندران و فوق تخصص پریناتالوژی نیز در این رابطه به خبرنگار ما گفت: بارداری و سلامت قبل از بارداری بسیار مهم است و بارداری یک روند عادی در زندگی است که معمولا به خوبی و راحتی طی می شوند که نیاز است با پزشک مربوطه در ارتباط باشید.

وی افزود: یکسری بیماری ها لازم است که از قبل از باردار شدن، درمان شوند و یکسری دیگر که تعداد آن اندک شمار است حتی موجب خواهد شد که بارداری به تعویق بیفتد، لذا لازم است که پزشک در جریان شرایط سلامت مادر باشد.

دانشیار طب مادر و جنین دانشگاه علوم پزشکی مازندران خاطرنشان کرد: مراقبت های قبل از بارداری و انجام آزمایشات و سونوگرافی های قبل از بارداری بسیار مهم است که کمک خواهد کرد تا مراقبت به خوبی انجام گیرد.

فوق تخصص پریناتالوژی ادامه داد: در خصوص مراقبت دوران بارداری نیز لازم است که یک مادر پس از اطمینان از بارداری، بلافاصله به پزشک مراجعه کند، چرا که برای یکسری از آزمایشات، غربالگری‌ها و سونوگرافی ها یک زما خاصی وجود دارد و اگر زمان بگذرد انجام آن سخت و گاهی هم غیرممکن می شود.

دکتر رحمانی بیان کرد: یک مادر باردار باید شرح حال درست و همراه با تمامی جزئیات را با پزشک و یا مراقب خود در میان بگذارد، اگر یک بیماری ژنتیکی و یا خاص در خانواده وجود دارد و یا نسبت خانوادگی در ازدواج وجود دارد باید به اطلاع پزشک برسد.

گفتنی است طبق آخرین آمار، ۳ میلیون و ۳۹۴ هزار و ۲۴۵ نفر آمار جمعیتی استان مازندران بوده که ۵۳۸ هزار و ۹۹۳ نفر یعنی حدود ۱۶ درصد سالمند هستند.